NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
119 - (582) وحدثنا
إسحاق بن
إبراهيم.
أخبرنا أبو
عامر العقدي.
حدثنا
عبدالله بن
جعفر عن
إسماعيل بن محمد،
عن عامر بن
سعد، عن أبيه؛
قال:
كنت
أرى رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يسلم عن يمينه
وعن يساره.
حتى أرى بياض
خده.
[ش
(بياض خده) أي
صفحة وجهه].
{119}
Bize îshâk b. İbrahim
rivayet etti. (Dediki): Bize Ebu Âmir-i Akadî haber verdi. (Dediki): Bize
Abdullah b. Ca'fer, İsmail b. Muhammed'den, o da Amir b. Sa'd'dan, o da
babasından naklen rivayet etti. Demiş ki:
— «Ben Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'i sağına soluna selam verirken görürdüm, hattâ
yanağının beyazlığını bile görürdüm.»
İzah:
Bu hadîsler namazdan
çıkarken selâm vermenin keyfiyet ye hükmünü bildirmektedirler. Ulemânın bu
bâbdaki beyanâtını bilmünasebe Buradan önceki bahislerde görmüşdük. Fâidederi
hâlî kalmaz ümîdi ile mezkûr beyanâtı burada da hulâsa ediyoruz:
1- Cumhûr-u ulemâya
göre namazdan çıkarken sağa ve sola selâm vermek meşrudur. Allâme Aynî, Buhârî şerhinde
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'ûen iki selâmı rivayet eden sahabenin yirmi
kişi olduğunu söylemiş ve isimlerini birer birer saymıştır. Yalnız bu
meşruiyetin sıfatı ihtilaflıdır. Hanefîler'e göre sağa ve sola selâm vermek
farz değil vâcipdir. Bu husûsda mücerred selâm lafzı ile iktifa etmek de
caizdir.
Hanbelîler'e göre
«Es-Selâmu aleykum ve Rahmetullâh» lâfızları ile sağa sola iki selâm vermek
farzdır. Şâfiiler'e göre iki selâm vermek sünnetdir. Bunların birincisi farz,
ikincisi sünnetdir. Bu kavil imam Ahmed b. Hanbel'den de rivayet olunur.
Mâlikîler'e göre bir
defa selâm vermek farzdır. Onlarca bu mes'elenin tafsilâtı vardır. Bir selâm
yalnız kılanla imama farzdır, ikinci selâm imam ile yalnız kılan hakkında
sünnet, üç selâm vermek ise müstehâbdır. Bunlardan biri sağ tarafa, diğeri sol
tarafa, üçüncüsü de imamın selâmına cevap olmak üzere kıble tarafına doğru
verilir.
Nevevî, Mâlikîler'in
istidlal ettikleri hadîsleri zayıf bulmaktadır. İçlerinde sahih olanlar bulunsa
bile bir selâmın caiz olduğunu beyâna hamlolunur.